Stroming waarbij alleen observeerbaar gedrag als onderzoeksobject wordt beschouwd
Bij veel psychologische stromingen staat het innerlijke, mentale proces centraal als onderzoeksobject. Gedachten, gevoelens en motivaties worden bestudeerd om meer inzicht te krijgen in het gedrag van individuen. Echter, er is ook een stroming binnen de psychologie waarbij alleen het observeerbare gedrag als onderzoeksobject wordt beschouwd.
Deze stroming, die bekend staat als het behaviorisme, legt de nadruk op het feit dat gedrag gemeten en geobserveerd kan worden, terwijl innerlijke processen zoals gedachten en gevoelens moeilijker te meten en observeren zijn. Het behaviorisme stelt dat alle gedrag aangeleerd is door middel van conditionering en dat het gedrag van individuen beïnvloed wordt door de omgeving en de situatie waarin zij zich bevinden.
Een van de grondleggers van het behaviorisme is de Amerikaanse psycholoog John B. Watson, die geloofde dat psychologie een exacte wetenschap moest zijn en dat gedrag wetenschappelijk onderzocht kon worden door middel van observeerbare stimuli en responsen. Watson voerde onderzoek uit met behulp van klassieke conditionering, waarbij hij aantoonde dat gedrag kan worden aangeleerd door associaties te leggen tussen een stimulus en een respons.
Een andere bekende vertegenwoordiger van het behaviorisme is B.F. Skinner, die zich vooral richtte op operante conditionering. Skinner ontwikkelde de Skinner-box, een experimentele omgeving waarin dieren zoals duiven en ratten werden geobserveerd en beloond of gestraft voor bepaald gedrag. Skinner toonde aan dat gedrag versterkt kan worden door beloning en dat het kan worden afgeleerd door straf.
Het behaviorisme heeft een grote invloed gehad op de psychologie en heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van gedragstherapieën en andere vormen van gedragsverandering. Hoewel het behaviorisme kritiek heeft gekregen vanwege het negeren van innerlijke processen en subjectieve ervaringen, blijft het een belangrijke stroming binnen de psychologie die heeft bijgedragen aan ons begrip van menselijk gedrag.