Een vogelvrij verklaarde persoon, ook wel bekend als een outlaw, bandiet of proscript, is iemand die door de wet wordt beschouwd als vogelvrij, wat betekent dat ze buiten de wet staan en geen bescherming genieten van de autoriteiten. In het Engels wordt zo’n persoon vaak aangeduid als een outlaw.
De term outlaw heeft een lange geschiedenis en werd in de middeleeuwen gebruikt om personen aan te duiden die zich schuldig maakten aan ernstige misdaden zoals diefstal, moord of verraad. Deze mensen werden vogelvrij verklaard en konden worden gedood zonder dat de dader gestraft werd.
In de loop der tijd is de betekenis van het woord outlaw veranderd en wordt het nu vaak gebruikt om iemand aan te duiden die zich buiten de maatschappij plaatst of die zich niet aan de gangbare normen en regels houdt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan rebellen, vrijbuiters of mensen die zich verzetten tegen de heersende autoriteiten.
Het concept van de vogelvrij verklaarde persoon blijft fascineren en komt regelmatig voor in boeken, films en televisieseries. Denk bijvoorbeeld aan het personage van Robin Hood, die door de autoriteiten vogelvrij werd verklaard vanwege zijn daden van verzet tegen de corrupte sheriff van Nottingham.
Of het nu gaat om historische figuren, fictieve personages of echte criminelen, de outlaw blijft een intrigerend en vaak romantisch figuur in de populaire cultuur. Het idee van iemand die zich buiten de wet plaatst en zijn eigen regels volgt, spreekt tot de verbeelding en blijft ons boeien.